Pinguïns aan het Spaarne
‘Boomstronkjes ontsieren Kelderwindkade’ stond er een tijdje terug in het Haarlems Dagblad. Drie pas aangeplante bomen waren geknakt waarop de gemeente besloot de negen resterende boompjes ook om te hakken zodat een rijtje kniehoge stompjes resteerde. Ik werd vooral getroffen door de naam Kelderwindkade, een woord dat associaties oproept met incourante waren als vaten bier en rum, scheepsladingen kolen die per schip aangevoerd worden. In gedachten zag ik al romantische taferelen van stoere mannen die de vaten de loopplank afrollen op weg naar een Haarlemse kroeg waar losbandige vrouwen met hun rokken zwaaien. Bedrijvigheid, de schreeuw van een meeuw, roepende schippers, kijvende vrouwen, een kind dat tussen de benen door scharrelt en honden die azen op gemorste etenswaren. Het ontrolde zo levensecht voor mijn ogen dat ik besloot om ter plekke te gaan kijken.
Het valt niet tegen. Het Spaarne kabbelt en klotst zachtjes tegen de boten aan de kade. Ik drentel nieuwsgierig langs de kade en door de straten zonder voortuin. Schoon is het, opgeruimd en ontegenzeggelijk nieuw. Sommige woningen zijn nog niet eens bewoond. Het is dan ook best gek om een gerestaureerde gevelsteen van een pinguïn bij de Kelderwindkade 23 te ontwaren. ’t Gele Oog’ luidt het onderschrift. Het beestje staat met de kop opzij gedraaid met inderdaad een geel oog en met de poten in het gras. Ter plekke googel ik of er meer informatie te vinden is. De gevelsteen is van de molen Het Fortuyn, die tussen 1698 en 1906 aan het Spaarne stond, zegt het internet tegen mij.
Ik krijg terstond diep respect voor de maker van de gevelsteen. Pinguïns komen voor op en rond Antarctica, Nieuw-Zeeland, Australië, de Galapagoseilanden, Zuid-Afrika en het zuiden van Zuid-Amerika. Bepaald geen streken waar rond 1700 een geregelde lijndienst op voer. Ik denk daarom dat het gele oog van de pinguïn is ontsproten aan de fantasie van de gevelsteen-maker die het immers moest doen met de beschrijvingen van de ontdekkingsreizigers.
Als de klimaatopwarming doorzet, zien we wellicht ooit nog eens met eigen ogen pinguïns aan het Spaarne. Maar of dat een wenselijke ontwikkeling is? Liever niet! En die boomstronken? Die zijn inmiddels vervangen voor nieuwe aanplant. Toch nog een beetje goed nieuws.
Tekst
OOK LEUK
Moedige Haarlemmers: Kenau en Ripperda. Redacteur Marwa vraagt zich af wat zij hebben betekend voor Haerlems Bodem?