De bieb ontvangt je met open armen
Wanneer ben jij voor het laatst in een bibliotheek geweest? Of, als je geen lid bent, overweeg je dat wel eens te worden? Voor iedereen die van verhalen houdt: de bieb is leuk! En om gelijk maar de puntjes op de i te zetten: bij de bibliotheek kun je behalve boeken, ook dvd’s, e-books en stripverhalen lenen. Je kunt er de krant lezen, koffiedrinken en studeren. Na de verbouwing is het podium ook weer beschikbaar voor een kleinschalige voorstelling of lezing. Dus wat let je?
Toen we bij Haerlems Bodem de uitnodiging kregen om een sneak preview te krijgen van de verbouwde stadsbibliotheek, stak ik als eerste mijn vinger op. Als zelfverklaarde boekenwurm lees, koop en ruil ik veel boeken en toch was ik sinds corona niet meer in de bibliotheek geweest. Hoog tijd om mijn vooroordelen onder ogen te zien, en samen met fotograaf Sandra togen we op een zonnige ochtend naar de verbouwde stadsbibliotheek in het centrum van Haarlem.
Het gebouw had een update nodig, want als zelfs het nieuwbouwgedeelte er al meer dan 50 jaar staat, kunnen we gerust zeggen dat het tijd is voor onderhoud en modernisering. Terwijl binnen de bouwvakkers hun ding doen, krijgen we een rondleiding van Roxane van Acker, directeur van de stadsbibliotheek, over nieuwe inzichten, verduurzaming en een rode plastic vis.
Alleen de klok aan de muur is nog hetzelfde
Bij binnenkomst valt onmiddellijk op dat de grote rechthoekige servicebalie is verdwenen. Alleen de klok hangt nog op dezelfde plek aan de muur. De bezoeker kan straks zelf zijn of haar weg vinden in de bibliotheek want de opzet is ruimtelijker en logischer gemaakt. Ruimtelijker, omdat er hoekjes zijn gecreëerd met een stoelen of een bankstel waar je straks neer kan ploffen met een boek in de hand. En logischer, omdat de boeken voortaan niet meer per genre zijn ingedeeld, maar op alfabet.
Ik vind dat een enorme verbetering want we zien steeds vaker dat schrijvers een uitstapje maken naar andere genres. Mathijs Deen, schrijft bijvoorbeeld romans en onlangs nog een thrillers. Moest je vroeger zoeken in het literaire gedeelte en het rek met de spannende boeken, nu staan ze netjes naast elkaar onder de D. Wat gelukkig wel blijft zijn de aanraders van de bibliothecaris. Elk rek heeft een bovenplankje met tips van de kenners. Ik heb maar niet verteld dat ik vroeger wel eens mijn lievelingsboeken een beter plekje gaf door ze ergens anders neer te leggen.
Nog een voordeel van het verdwijnen van de balie: het rek met de reserveringen staat nu recht tegenover de uitleenmachines. Handig als je haast hebt, hoef je alleen maar even naar binnen te wippen om je reservering op te halen.
De bieb is er voor iedereen
De kleinste lezertjes zijn net zo welkom als de volwassenen. In de vernieuwde grote zaal vind je net zoals voorheen de kinderboeken en de leesboeken voor volwassenen. Nieuw is dat de boeken voor Young Adult straks op de begane grond te vinden zijn, met een eigen chille leesplek. Geinig detail is dat er geen belastinggeld verspild is, veel banken en stoelen worden opnieuw gebruikt of zijn via Marktplaats aangeschaft. ‘Lezen is zo belangrijk’ zegt Roxane, ‘taalbeheersing is het begin van alles. Nederland bungelt onderaan het Europese lijstje van taalvaardigheid, reden waarom we onze focus houden op het stimuleren van leesplezier. Daarnaast doen we ook activiteiten om de digitale vaardigheden te bevorderen. Je kunt hier zelf je kindje voorlezen, maar we houden ook voorleesmiddagen. We staan open voor veel activiteiten, wat dat betreft is weinig te gek. Als het maar bijdraagt aan meer plezier in taal en de groei van digitale vaardigheden.’
‘Onze studieplekken, onze computers, de dagelijkse krant op de leestafel, het zijn allemaal zaken die ervoor zorgen dat de bibliotheek toegankelijk blijft voor alle Haarlemmers,’ zegt Roxane. ‘Zelfs tijdens de verbouwing zorgden we ervoor dat je nog steeds de krant hier kunt lezen omdat we als onze opdracht zien. Ook als het eigenlijk handiger zou zijn om het hele gebouw te sluiten’. Een ander voorbeeld is het informatiepunt, een loket in de bibliotheek waar iedereen terecht kan met vragen over bijvoorbeeld belastingaangifte, DigiD of het aanvragen van een uitkering.
Duurzaam en doordacht
We staan op de eerste etage en terwijl Roxane vertelt over klimaatbeheersing en HR+-glas dwaalt onze blik naar het dak, dat eruitziet als nou ja, een kale vlakte met dakbedekking.
‘Het gebouw is van de gemeente Haarlem en de gemeente is verantwoordelijk voor het onderhoud en betaalt dan ook de aanpassingen. Ik had heel graag hier een groen dak, dus een dak met sedum willen maken. Ook leuker voor de omringende bewoners, dacht ik zo’. Na deze kleine teleurstelling gaan we naar de nieuwe inlever- en leenmachines.
De machines waren verouderd en haperden soms met deze kunnen we weer vooruit. Over een tijdje hoef je niet meer met een pasje je boek te lenen, maar kun je dat via je telefoon doen. Kleine verbeteringen die ook het werk van de bibliotheekmedewerkers veraangenamen, zodat zij meer tijd kunnen besteden aan de bezoekers. En die vis? Die hangt in de werkkamer van Roxane na een tentoonstelling van kunstenaar Ap Esenbrink, hij maakt beesten van plastic afval. De vis herinnert mij eraan dat duurzaamheid in alle details zit.
Blijft er nog iets te wensen over?
We kijken vanuit de werkkamer van Roxane naar het oudste gedeelte van de stadsbibliotheek. In het doelengebouw worden regelmatig voorstellingen, uitreikingen en andere bijeenkomsten gehouden. Op de zolder zit soms een Haarlemse schrijver zit te werken. Fotograaf Sandra zegt dat er in Haarlem vaak gezocht wordt naar een bijzondere trouwlocatie. Iets voor het Doelengebouw? Roxane: ‘Het is een droom om dit gedeelte in ere te herstellen, zodat ook mensen – zonder fors met de portemonnee te zwaaien – dit als trouwlocatie zouden kunnen gebruiken.’
Oproep
De bibliotheek is er voor jou en je kunt deel uitmaken van een club die geworteld is in de buurt. Heb je een fiets en een beetje tijd, dan kun je nog steeds aansluiten bij de boekbezorgers per fiets. Sta je open voor een praatje? De vernieuwde bibliotheek zoekt vrijwillige gastvrouwen en gastheren die straks bezoekers wegwijs willen maken in de vernieuwde bieb. Loop eens binnen, vraag ernaar bij de bibliothecaris en leen gelijk een boek of dvd!
Tekst
Beeld
OOK LEUK
In de podcast: Haarlem Buitenbeeld belichten Marius Bruijn en Sietske Roorda verschillende kunstwerken in de publieke ruimte. In de derde aflevering nemen ze vier kunstwerken onder de loep van vrouwen als verzetsheld, als manwijf of als muze.