We moeten af van het woord ‘veranderen’
We leven in wonderlijke tijden. Ontwikkelingen volgen zich, mede aangejaagd door technologie, in een rap tempo op. Veel zaken lijken aan de oppervlakte gelijk te blijven, terwijl onder de oppervlakte, of onder de motorkap zoals je wilt, de fundering van veel zaken die we gewoon zijn muteren, transformeren of zelfs transmuteren. Dat vergt nogal wat van ons als mens. Maar dat vergt al helemaal wat van organisaties, of ze nu bedrijf, instelling of overheid zijn.
Gelukkig staan de hulptroepen klaar en willen vele trainers, coaches en management gurus dolgraag aan de bak om de organisatie te helpen ‘Futureproof’ te worden. Op zich een goed idee, alleen al in het kader van “baat het niet, dan schaadt het niet”. Maar toch lijkt me het handig, zeker gezien de kosten van een dergelijk avontuur, om het volgende in ogenschouw te nemen.
Mensen houden doorgaans niet van veranderen. En de enkeling die roept van wel bedoelt eigenlijk dat hij de oude situatie beu is of zo verschrikkelijk nieuwsgierig dat hij ongeacht de uitkomst dat spoor wil verkennen. Evolutionair zijn wij, of beter gezegd onze hersenen, volstrekt niet geoptimaliseerd tot veranderen. We zijn namelijk gewoontedieren. Inclusief onze slechte gewoontes.
We hebben nog steeds dezelfde genenset als 20.000 jaar geleden. In die tijd was het lastiger om aan snelle calorieën te komen dan in het chips-, cola- en mars-tijdperk. Normaliter verstookt ons brein zo’n 25% van alle energie van ons lijf en wellicht zelfs 30% nu je dit stukje leest.
Precies om die reden is ons brein dol op routinematige zaken. Die kosten namelijk tot maar liefst 8(!) keer minder energie dan zaken die nieuw en anders zijn. En daar wringt hem de schoen. Elk keer als iemand anders bepaalt dat jij moet veranderen, dan kost het tot 8 keer meer energie om die taak of taken uit te voeren. En als dat te vaak gebeurt en te lang duurt raakt je brein biochemisch uit balans en krijg je een burn-out.
Dus ik pleit voor stoppen met mensen dwingen tot veranderen en zelfs maar het gebruik van het woord veranderen. Dat leidt tot acute stress. Mensen zijn overigens wel, mits met liefde en oprechte aandacht te verleiden. Maar het zal nog wel even duren voordat managers verleidkundigen een klus geven in plaats van verandermanagers…
En voor de cynische mensen, deze tekst van Nicollò Machiavelli geeft nog een ander perspectief op waarom we van het woord veranderen af moeten:
“Men dient namelijk voor ogen te houden dat niets qua voorbereiding moeilijker, qua succes twijfelachtiger en qua uitwerking gevaarlijker is dan zich opwerpen als iemand die vernieuwingen wil doorvoeren. Want hij die dat doet, heeft hen die van de oude toestand profiteren tot vijanden, terwijl hij slechts lauwe verdedigers vindt in hen die van de nieuwe toestand zouden kunnen profiteren. Een lauwheid die gedeeltelijk voortkomt uit vrees voor de tegenstanders, die immers de wet aan hun kant hebben en gedeeltelijk uit het wantrouwen van de mensen, die in feite pas geloven aan vernieuwing als zij deze in de werkelijkheid ervaren hebben.”
Deze column verscheen eerder in print, in regionaal glossy magazine LEVEN!
Tekst
OOK LEUK
Moedige Haarlemmers: Kenau en Ripperda. Redacteur Marwa vraagt zich af wat zij hebben betekend voor Haerlems Bodem?