Move over, 007. Hier is agent 023!
Het is tijd om naar je werk te gaan. Je pakt je helm, je geweer en munitie en springt in de auto. Met 190 kilometer per uur race je naar de afgesproken locatie waar je collega’s al klaar staan, verdekt opgesteld in zwarte kogelvrije vesten. Voor Jeroen de Rijke was dit jarenlang een redelijk standaard scenario. Ruim 28 jaar werkte hij als eliteagent bij eenheden als het swat-team en de undercoverafdeling van de Nederlandse politie. Bij het grote publiek is hij vooral bekend als lid van het rechercheteam bij het programma Hunted. Deze maand komt zijn eerste boek uit. Haerlems Bodem liet de kans om deze bijzondere Haarlemmer eens flink te ondervragen natuurlijk niet voorbij gaan.
Geen afgetrainde macho
Wie het cv van Jeroen heeft gelezen verwacht misschien een soort Rambo-meets-James Bond-achtig figuur. Wanneer je Jeroen echter ontmoet zie je eigenlijk vooral een rustige, vriendelijke man waar je in de supermarkt niet direct van op zou kijken. Ja, hij ziet er goed uit, maar hij is zeker geen afgetrainde macho. Die rustige uitstraling is echter het geheim van zijn succes. Het maakte Jeroen uitermate geschikt om in situaties onder hoge druk zijn hoofd erbij te houden en het legt ook de basis voor zijn boek ‘Onder druk’ dat vanaf 18 januari in de boekhandel ligt.
Het schrijven van het boek was voor Jeroen een nieuwe ervaring waar hij, ondanks zijn koelbloedige persoonlijkheid, best even nerveus van werd. Hij vertelt: “Zo lang ik me kan herinneren is geheimhouding een belangrijk onderdeel van mijn leven geweest. Wanneer mensen vroegen wat ik deed, kon ik hooguit vertellen dat ik bij de politie werkte. Wat ik daar deed hield ik vaag en details over de operaties waar ik bij betrokken was vertelde ik al helemáál nooit. Om nu ineens uitgebreid te vertellen over mijn werk voelt onwennig. Ik heb met mijn co-auteur Anton Slotboom urenlang elk verhaal minutieus onder de loep genomen om te bepalen welke informatie veilig gedeeld kon worden en welke niet. Anderzijds is het ook wel fijn om eindelijk eens te kunnen vertellen wat ik nu eigenlijk deed en wat ik ervan geleerd heb. Dat laatste was ook eigenlijk de aanleiding om het boek te schrijven. De lessen die ik heb geleerd over het functioneren onder druk, zijn voor een groot deel ook toepasbaar in situaties op de werkvloer van het bedrijfsleven.”
Een goede voorbereiding is alles
Het boek is dus gedeeltelijk een ‘coaching’-boek voor managers, maar staat ook bol van de spannende anekdotes en geven de lezer een klein kijkje in de geheimzinnige wereld van het arrestatieteam en undercoveroperaties. Deuren inbeuken, vechthonden die op de agenten worden afgestuurd, vuurgevechten maar ook gevreesde criminelen die bij hun arrestatie van schrik in hun broek poepen of zich angstig, in foetushouding gekropen, in de boeien laten slaan; Jeroen heeft het allemaal meegemaakt. Toch is hij eigenlijk nooit echt bang geweest. “Sommige situaties zijn heftig maar op het moment dat je erin zit ben je daar niet mee bezig. Je opereert met een team van professionals waarvan je weet dat je blind op ze kunt vertrouwen. Iedereen kent zijn taak en verantwoordelijkheid. Daarnaast waren we voor elke operatie en inval tot in de puntjes voorbereid. We hadden elk mogelijk scenario bedacht en uitgewerkt. Die twee zaken zijn misschien wel de belangrijkste boodschap van het boek: weet wat je doet, wat je kan verwachten en vertrouw op je mensen.”
Aandacht voor de persoon maakt een team sterker
Dat klinkt makkelijk gezegd maar in het gemiddelde team zitten toch ook mensen die je misschien helemaal niet zo leuk vindt? “Klopt” zegt Jeroen, “Maar dat is niet waar het om gaat. Ook in een arrestatieteam heeft iedereen zijn eigen verhaal. De een heeft slecht geslapen en de ander heeft net zijn moeder verloren. Maar dat was iets wat we altijd open op tafel gooiden. Aandacht voor de persoon en praten over gevoelens maakt een team sterker. En het geeft je de kans hier rekening mee te houden in het plannen en uitvoeren van je werk.”
Jeroen lijkt zelf niet echt het type dat zijn emoties zomaar op tafel gooit. In hoeverre heeft dit werk invloed gehad op zijn vermogen om mensen te vertrouwen? “Ik ben inderdaad iemand die zijn gevoelens niet snel of makkelijk deelt met anderen. Soms kon dat ook gewoon echt niet. Als je als agent een vader moet vertellen dat zijn kind dood is, moet je jouw eigen emotie op dat moment kunnen onderdrukken. Maar als ik iemand eenmaal vertrouw ben ik wel open hoor. En door mijn werk heb ik geleerd vrij snel in te schatten of iemand te vertrouwen is of niet. Ik kan ook nog gewoon ontroerd raken door kleine dingen of mooie momenten.” Inmiddels is het leven van Jeroen wat rustiger want hij heeft zijn carrière bij de politie beëindigd en is nu eigenaar van een veiligheidsadviesbureau, Global SI Group (www.Globalsigroup.nl). Maar de vaardigheden die hij heeft opgedaan in zijn jaren als elite-agent gebruikt hij nog bijna dagelijks. Tijdens werktijd en daarbuiten. Op de vraag of hij ons (interviewer en fotograaf van Haerlems Bodem) heeft gegoogled als voorbereiding op het gesprek antwoordt hij echter ontkennend. “Zo erg is het nu ook weer niet.” zegt hij lachend.
Duivelse dilemma’s
We hebben een paar lastige dilemma’s voor Jeroen voorbereid en vragen hem te reageren.
Liefde voor sport of de liefde voor je vrouw? Jeroen lacht, zucht, denkt kort na en zegt dan: “Toch de liefde voor mijn vrouw. Sporten is heerlijk en een goede uitlaatklep. Ik hou van rugby, hardlopen en boksen, maar uiteindelijk zou ik, als het moet, zonder kunnen leven.”
Onderdeel van een team of als leidinggevende? “Zeker als onderdeel van een team. Maar eigenlijk vind ik dat een goede leidinggevende zelf ook onderdeel is van het team. Heel autoritair zijn past alleen in situaties waarin één persoon snel beslissingen moet nemen om de veiligheid van de rest te waarborgen. Ik ben zelf nogal van het coachend leidinggeven.”
Haarlem-fan
Na de scheiding van zijn eerste vrouw verhuisde Jeroen terug naar zijn geboorteplaats Haarlem. We vragen hem wat zijn band is met de stad en wat zijn lievelingsplek is. “Ik ben gek op deze stad. Een echte Haarlem-fan. Ik heb meer dan 10 jaar in andere steden gewoond maar hier weer wonen is heerlijk. Als kind groeide ik op in Noord en nu woon ik in de Vijfhoek. Dat is ook meteen wel de fijnste plek in de stad voor mij. In deze buurt is het altijd gezellig; het contact met de buren en de reuring op het pleintje rond het café. Daar hou ik van.”
Maak kans op een gesigneerd exemplaar van ‘Onder druk’
Wil je alle verhalen over de spannende ervaringen van Jeroen in zijn werk zelf lezen? Dan kun je zijn boek ‘Onder druk’ vanaf 18 januari kopen in de boekwinkel of (als die nog steeds gesloten zijn) online. Via de website www.jeroenderijke.nl kun je hem nu al bestellen. Hou ook de social kanalen van Haerlems Bodem goed in de gaten want volgende week mogen wij één gesigneerd exemplaar verloten onder onze lezers.
Fotografie: Sandra Reeb-Gruber
Tekst
Beeld
OOK LEUK
Paramedisch natuurgeneeskundig therapeut Alexia Venema weet als geen ander hoe de natuur je kan helpen gezond te worden én te blijven. In 2023 viert ze het vijfjarig jubileum van haar praktijk ‘Natuurlijk Gezonder’, waar ze mensen met klachten en overgewicht met behulp van voeding helpt om weer regie te pakken over hun lijf en leven.