Waarom zou ik 14, 15 of 16 maart a.s. stemmen voor de Gemeenteraadsverkiezingen?
Wat speelt er überhaupt in Haarlem? Welke thema’s zorgen ervoor dat er verdeeldheid is onder de inwoners van onze stad? Ben je jong, oud, forens, student, zzp-er, woningzoekend, hulpbehoevend, een cultuurbepaler of -maker of horecaondernemer die zijn/haar laatste reserves aanwendt om de opgehoogde precariobelasting te kunnen betalen? Je zegt het maar! Redacteur René van Stekelenborg deelt graag zijn persoonlijke bevindingen van de afgelopen 25 jaar in Haarlem. Doe er je voordeel mee!
Focus op mensen, niet op bakstenen
Ik blijf nog steeds bij mijn oude standpunt dat onze stad – nota bene de op-een-na-grootste stad van Noord-Holland – draait om oude bakstenen en anonieme vastgoedbeleggers. We hebben nauwelijks een gezond economisch vestigingsklimaat, nauwelijks onderwijsinstellingen en nauwelijks ruimte voor nieuwe Haarlemmers om zich te vestigen, te nestelen en zich te ontwikkelen als dé Haarlemmer van de toekomst. Wie echter succesvol wil groeien als ondernemer is snel uitgegroeid in onze Spaarnestad. Ik hoor nu al alle oprechte Haarlemmers klagen dat we best wel wat onderwijs hebben. Ja, dat klopt! Maar, ons onderwijsaanbod staat in schril contrast tot alle ontwikkelingen in Amstelveen, Hoofddorp, Alkmaar of Zaanstad (die binnen vijf jaar Haarlem verslaat in het aantal inwoners).
Minder binding met de stad
Dat is jammer, want verandering van spijs doet eten en slechts twee op de vijf Haarlemmers woont én werkt in onze stad. Dat houdt dus in dat een kleine 100.000 Haarlemmers om wat voor reden ook minder binding heeft met wat er leeft en speelt in onze stad. Al zou men hier nog zo graag willen. Haarlem draait al eeuwen om veel geklaag, Calimero-denken, een hoop overtrokken city-marketing-geschreeuw en een uitzonderlijke kleinburgerlijke MKB- en spruitjesluchtmentaliteit. Dat heeft zo zijn charme. Maar ja, dat vind ik. We waren ooit het beste, het grootste en het mooiste, maar zijn geïsoleerd geraakt in onze torenhoge ambities en onze poppenkastachtige projectjes op microniveau. We zijn voorbijgeraasd door omliggende dorpen die niet vergeten zijn om te ademen, te leven en te genieten. Plus, en dat is waarschijnlijk nog wel het meest pijnlijke politieke verhaal; door onze misplaatste ingebakken arrogantie van een bestuurlijke elite van de afgelopen tweeënhalve eeuw krijgen we in Haarlem geen enkele helpende hand van buitenaf meer aangereikt. Niemand kan nog enige sympathie voor een stel muggen opbrengen behalve dan dat wij muggen op een wonderlijk mooi stukje Noord-Hollands moeras wonen. En, dat is dan ook ons verhaal; we vinden Haarlem een fijne stad omdat we tien minuten van Amsterdam, van de bollen en van het strand af wonen. Niet om wie we zijn als lokale samenleving of om waar we goed in zijn met zijn allen.
Wat is voor jou de meerwaarde van je woonplaats?
Haarlem is een leuke stad. In mijn geval een superleuk, kleinschalig maar heel menselijk dorp waar iedereen elkaar kent. Ik beschouw het dan nog steeds als een soort omsloten Asterixdorp in de Randstad. Ik koos er een kwart eeuw geleden voor om in Haarlem te wonen omdat ik Amsterdam als woonplaats niet trek en juist omdat de tijd hier lijkt stil te staan. Men gebruikte hier nog woorden als: ‘trommelrem’ en ‘vestibule’. Men verkocht nog ulevellen in de lokale snoepwinkel en op de Gedempte Oude Gracht was nog een poppendokter gevestigd. Als je door het centrum liep op koopavond, dan vond ik het juist aandoenlijk dat de meeste zelfstandige winkeltjes van 19.00 tot 20.00 uur dicht gingen omdat er ook gewoon met de familie gegeten moest worden. En na 21.00 uur zag je de winkeleigenaren met hun personeel uitblazen en een afzakkertje halen op de Botermarkt.
Mooie herinneringen
Ik kan nog steeds enorm genieten van het feit dat de etalage van vioolbouwer Loerakker in de Schagchelstraat al meer dan 40 jaar onveranderd is gebleven. Sowieso, dat een vioolbouwer middenin het centrum alle geweld van de grote ketens, de beleggers en telecomboeren heeft weten te weerstaan, intrigeert me enorm. Ik heb goede herinneringen aan de Rijwieltrust waar een vriendelijke baas in stofjas achter de kassa je nog een dropje aanbood en vond het altijd een verademing dat er verhitte discussies met BN’ers plaatsvonden in Café 1900. Niemand pochte over de beste, grootste en mooiste. Iedereen hanteerde een ‘Altijd Welkom’-ideaal, een inclusiviteitsbeginsel dat wijlen vormgever Jan Wiegman een eeuw geleden bedacht voor Droste-directeur Gerardus Johannes Droste jr. En stiekem, heel stiekem hoop ik het nog mee te maken dat onze Zijlweg met meer groen dan nu een Monopoly-upgrade gaat krijgen als onze eigen P.C. Hooftstraat met high-end luxe winkels voor het winkelende autopubliek van Bloemendaal en Aerdenhout.
Richt je op het nu en de toekomst
Vroeger was echt niet alles beter. Dat besef ik ook wel. Ik gruwel bij de gedachte dat ik voor mijn pleziertje mijn vaders condoom van varkensblaas zou moeten uitkoken of dat ik zou worden veroordeeld tot de doodstraf omdat ik er een ‘paapse’ levenswijze op na houd. Het Ripperdaterrein is echt wel prachtig geworden. Net als de Mariastichting, de Raaks, de Jopenkerk en het gebied rondom het OLVG. Maar, ik snap niets van de nog steeds toenemende leegstand in de binnenstad en bijvoorbeeld de nep-woningen boven de Apple Store. Ik snap niets van de oeverloze discussies en het getouwtrek over het V&D-pand, de Egelantier, de woonpanden aan de Dreef, grootschalig onderhoud aan wegen, bruggen en kades, de leegstand van kantoren aan het stationsplein, de Beijneshal, de Verweijhal, de Fietsznfabriek, Haarlemmer Stroom (het terrein rondom de Lichtfabriek, Nieuwe Vide, Meterhuis, etc.), Spoorzone West, Spoorzone Zuid-West en de Brinkmannpassage of over de toekomst van het ABC Architectuurmuseum en Museum Haarlem. De hamvraag is dan ook hoe het kan dat er zoveel prachtige gebouwen in Haarlem al jaren compleet leeg staan en verkrotten? En, waarom we al decennia getuige zijn van geouwehoer over de herbestemming van de oude Toneelschuur, de Drijfriemenfabriek, het bisschopshuis, het Hodshon Huis en het Fundatiehuis van Teyler?
Tijd voor een Haarlemse Jan Schaefer
De voormalige banketbakker en buurtactivist uit Amsterdam Jan Schaefer vatte in 1966 de lokale Amsterdamse stedelijke ontwikkeling al samen met zijn kreet: “In gelul kun je niet wonen” en veegde daarmee de grootschalige sloopplannen van de Pijp die de bouw van kantoren en luxe appartementen plus een brede boulevard mogelijk moest maken, van de kaart. Ruim tien jaar later zou: “In geouwehoer kun je niet wonen” zijn slogan worden op het verkiezingsaffiche voor de gemeenteraadsverkiezingen van 1978. Een andere hilarische maar trefzekere uitspraak van Schaefer was: “Is dit beleid of is hierover nagedacht?”. Hij hekelde daarmee het ambtenarenapparaat dat zich automatisch verschuilt achter een beleid van regelgeving en wetten die ooit voor de (bescherming van de) burger waren opgesteld en zich niet tegen de burger zouden moeten keren.
Hoe wonen, werken en leven we met elkaar?
Tuurlijk, het is niet allemaal kommer en kwel. Schalkwijk aan Zee was fantastisch en zette een nieuwe toon neer voor een van de allergrootste woon- en werkgebieden van Haarlem waar we met zijn allen tot dan toe geen enkel oog voor hadden. Jongerenorganisaties zoals Triple Threat hebben echt wel alles in werking gesteld om passie, sport en jongerencultuur te verbinden aan een van de grootste gebieden van Haarlem, een stad die van oudsher een rijk verenigingsleven kent. Langzaam aan zien we gelukkig dan ook een trots en eigenwaarde in Schalkwijk terug en dat biedt veel kansen en mogelijkheden. Het is ook mooi om te zien dat een dergelijke organisatie onze burgers centraal stelt en niet een paar bakstenen in de vorm van oude gebouwen. Want, daar gaat Schalkwijk tenslotte helemaal niet over.
Juist in de saaiste en grijze steden is het besef dat mensen de stad maken, het grootst
Ik kan en mag dat zeggen, want als geboren Eindhovenaar weet ik wat het is om op te groeien in het Detroit van het Zuiden, een stad waar ooit een bom op was gedropt en sindsdien de inwoners ervoor hebben gezorgd dat er van alles te doen was voor iedereen zonder ons te laten verblinden door wat oude pracht en praal die de elite van vroeger blijft onderstrepen. Elke stad is een samenleving en het zijn wij die tenslotte met elkaar in de stad moeten, wonen, werken en leven. Elk burgerinitiatief telt! Met de menselijke maat dus als uitgangspunt mogen we blij zijn met publiekstrekkers als de opgeknapte Philharmonie, het Patronaat, het Slachthuis en de Stadsschouwburg en niet welke architectonische waarde een gebouw slechts heeft, want daar mogen we slechts van een afstand naar kijken en beseffen dat elk praktisch nut voor ons gewone stervelingen ontbreekt.
Pak echte problemen aan, zonder woordgoochelarij
Zoals ik al zei, het is best lekker wonen in Haarlem. In Amsterdam waar ik jarenlang voor de gemeente aldaar gewerkt heb zei ik dan ook gekscherend dat het achteraf best lekker wonen is. In Haarlem zeg ik dan ook altijd dat de enige achterbuurt van Haarlem Amsterdam is. Gewoon om te fucken en omdat we ergens onze troost uit moeten kunnen halen.
Wel problematisch is dat we onze stad nauwelijks in- of uitkomen. Al een heel lange tijd staan we in de top tien, top vijf of zelfs top 3 van steden met de meeste files. In het coalitieakkoord van 2006 wilde de gemeente al het onnodige autoverkeer beperken ten gunste van het openbaar vervoer en de fiets. Men dacht al heel wat paardensprongen vooruit en schreef dat door toename van het gebruik van de Zuidtangent de kans op ‘vertramming’ in de toekomst zal toenemen. Whatever that means! En, wordt het gebruik van de auto ingeperkt als ‘vertramming’ toeneemt? Ik snap er niets van, maar blijkbaar hebben heel wat belangrijke volwassenen hier uren over vergaderd.
Let goed op wat een politicus jou kan garanderen
Let ook op dat je goed leest en duidt wat men voorspiegelt. Als er financiële meevallers zijn, moeten we die dan aanwenden voor belastingverlaging of inzetten voor investeringen in nieuwe voorzieningen? Dat klinkt heel leuk, maar als er géén financiële meevallers zijn, dan gaat jouw heel leuk bedachte antwoord gewoon mooi niet door! Vroeger noemden we zo’n schijnbaar hoopvolle vraag een sigaar uit eigen doos. En, blijf nadenken over de rol van de gemeenteraad. Bij deze verkiezingen gaat het niet om of we Oekraïne moeten steunen of niet. Of je voor of tegen de invoerding van de dienstplicht bent of afschaffing van je studiebeurs. En, of we Amerika sancties kunnen opleggen voor de rotzooi die het exporteert. Kijk in je wijk, buurt, gebied en stad. Wat vindt men van alle noodverordeningen rondom de GP van Zandvoort, de uitstoot van Tata Steel, de transformatie van leegstaande kantoren naar woningen, de schandalig hoge parkeertarieven en de lukrake plaatsing van ondergrondse afvalcontainers waar geen enkele participatie op komt. Gaan we gebukt onder de ambities van de provincie voor wat de plaatsing van windturbines betreft? En, hoe kan het zijn dat er sinds 1 januari van dit jaar een milieuzone wordt gehanteerd in Haarlem en dat het aantal geparkeerde diesel-klusbussen in onze wijk niet meer te tellen is? Sowieso vind ik het raar dat ik in de kwart eeuw dat ik in Haarlem woon nog nooit een officieel schrijven heb mogen ontvangen van de gemeente over belastingverlaging, over de OZB, over een verlaging van de WOZ-beschikking of over de in te stellen milieuwetgeving. Het enige voordeel dat ik ooit van de gemeente heb mogen ontvangen is een bevestiging dat ik een eigen straatfeestje mocht organiseren.
Vraag je af welke voordelen jij hebt van de lokale politiek
Ik werk zelf al twintig jaar in de publieke sector. In die tijd heb ik gewerkt voor ministeries, voor grote en kleine gemeenten, voor provincies en voor Rijkswaterstaat. Ik ben zelden ambtenaren, raadsleden, wethouders, beleidsmedewerkers en assistenten en adviseurs tegengekomen die marktconform kunnen denken, die werken op basis van prestatiecontracten en die tegenwicht kunnen bieden aan de onderhandelingstafel voor wat winst- en omzetverwachting betreft. Sterker nog, een gemiddeld raadslid krijgt een portefeuille van een paar miljoen, terwijl hij/zij niet groter kan denken dan 10.000 euro. En dat moet dan onderhandelen met multimiljonairs, beleggers en vastgoedcowboys die stuk voor stuk 20 miljoen waard zijn! Zij moeten onze toekomst bepalen en inrichten en tekenen maar wat graag voor een raadszetel als dat hen een klein stukje macht en aanzien in de stad oplevert.
Test je sociale of juist a-sociale kant
Doe bij jezelf de test van je sociale bewustzijn. Vul twee keer mijnstem.nl/haarlem in. Een keer als de absolute egotripper die zelf alles heeft en niemand anders wat gunt, niets geeft om de toekomst en louter je stem voor jezelf laat gelden. En, een keer als je minder bedeelden, gehandicapten, asielzoekers, studenten, zorgpersoneel, onderwijzers, cultuur en anderen in het algemeen ook een toekomstperspectief gunt. Succes, maar schrik niet van de uitkomsten!
De actuele thema’s die in Haarlem spelen, als je tenminste de alternatieve stemwijzer: https://mijnstem.nl/haarlem mag geloven:
Wonen en het woonaanbod in Haarlem:
Kraken van woningen en bedrijfspanden?
Sociale huurwoningen of middeldure koopwoningen?
Voorrang statushouders afschaffen bij toewijzing huurwoningen?
Tot 2030 minimaal 10000 nieuwe woningen?
Maximeren van het aantal dagen vakantieverhuur particuliere woningen?
Woningbouw Waarderpolder toestaan?
OZB niet verhogen?
Duurzaamheid, verduurzaming en de energietransitie:
Voor elke nieuwe woning 1 boom planten?
Duurzaamheidssubsidie afhankelijk van inkomen?
Gemeentelijk geld investeren in verduurzaming sociale huurwoningen?
Nieuwe windmolens Schoteroog?
Afvalstoffenheffing afhankelijk van huishouden of hoeveelheid restafval?
Lokale lasten verhogen voor meer verduurzaming?
Armoedebestrijding:
Meer geld uittrekken voor schuldhulpverlening?
Regelingen voor de minima verruimen?
Mensen met een bijstandsuitkering verplichten tot tegenprestatie?
Armoederegelingen beschikbaar op bijstandsniveau 100 of 130%?
Verkeer en vervoer:
Fietspaden of autowegen?
Tunnel als ringweg om Haarlem compleet te maken?
Voorzieningen:
Financiële meevallers inzetten voor winkels, onderwijs, zorg, OV of voor het verlagen gemeentelijke belastingen?
Vrije openingstijden horeca?
Nieuwe middelbare school in Schalkwijk?
Cultuurbudget behouden of verhogen?
Beleid en lokale politiek:
Vuurwerkverbod?
Correctief bindend referendum invoeren?
Lokale wietkwekerij toestaan?
Dus naar ratio hebben we drie ‘major issues’ in Haarlem: woningnood, duurzaamheid en armoedebestrijding. Da’s best treurig voor een stad die al meer dan een halve eeuw de ambitie heeft om Haarlem schoon, heel en veilig te maken voor iedereen, want iedere Haarlemmer telt. Zo vindt men tenminste op het stadhuis. In tegenstelling tot andere steden wordt er hier maar heel weinig gerept over democratisering, over participatie, echte inspraak en over de oprechte betrokkenheid van de burger. Als je nauwelijks communiceert met je inwoners, dan kun je ook niets verkeerds zeggen.
Veel succes bij het vierjaarlijkse feest der lokale democratie en onthoud: op lokaal niveau gaan we absoluut niet over internationale politiek of nationale wetgeving. Daar kunnen we persoonlijk van alles van vinden, maar daarin hebben zowel de raad als ons college geen enkele zeggingskracht. Beste Haarlemmers, maak er wat van op 14, 15 of 16 maart 2022! Download en lees vooral de coalitieprogramma’s van de afgelopen twintig jaar nog eens terug en probeer voor jezelf te achterhalen wat is opgestart en gefinaliseerd en wat alvast doorgeschoven is als ambitieniveau voor het jaar 2030.
Coalitie- en beleidsprogramma’s Haarlem
Coalitieprogramma Duurzaam Doen 2018-2022
Coalitieprogramma Samen Doen 2014 – 2018
Coalitieprogramma Het Oog Op Morgen 2010 – 2014
Tekst
OOK LEUK
Tastbaar maken wat je niet wil vergeten en tastbaar maken wat je niet wil missen maar soms helaas wel moet. Knuffelmakers doet het. Redacteur Quirijn ging langs bij oprichters Caressa en Liesbeth.